logo

TÜRKMENISTANYŇ
MEDENIÝET MINISTRLIGI

logo
header-bg
Garaşsyz Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllyk baýramy giňden bellenilýän Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda ýurdumyzda halkara derejede festiwallar, konsertler we beýleki medeni çäreler yzygiderli geçirilýär. Medeni diplomatiýamyzyň giň gerimini, köpugurlylygyny alamatlandyrýan bu tagallalar dünýäde ählumumy parahatçylygyň, agzybirligiň dabaralanmagyna, halklaryň arasynda özara ynanyşmak we dost-doganlyk ýörelgeleriniň rowaçlanmagyna hem uly goşant goşýar.

Nobat Amansähet ogly (1900 – 1938)



Halk içinde Nobat bagşy ady bilen tanalýan halypalaryň biri Nobat Amansähet ogludyr. Ol 1900-nji ýylda Mary welaýatynyň Tagtabazar etrabynda dünýä inýär. Onuň ýaşlyk ýyllarynyň geçen ýeri bolan Baýraç obasynyň bagşy-sazandalaryň mekany bolmagy, Nobat bagşynyň ýaşlykdan aýdym-saz sungatyna ten bermegine getirýär. Ol 6-7 ýaşlarynda özbaşdak aýdym aýdyp, saz çalmagy başarypdyr. Ol aýdym-saz sungatynyň ýerine ýetirijilik usulynyň inçe tärlerini öz kakasy Amansähet bagşydan öwrenipdir. Kakasynyň dogany Gurban bagşydan hem sapak alypdyr. Ussadyndan kämil tälim alan ýaş bagşy 1920–1925-nji ýyllarda özüni Nobat bagşy ady bilen halka ykrar etdirmegi başarýar.
1925-nji ýylda ol belli aýdym-saz öwreniji rus alymy W.A.Uspenskiý bilen duşuşýar. Alym Nobat bagşydan «Ol daglaryň» sazy, «Aglar men», «Aýjemal», «Gaş bermiş» ýaly aýdymlary nota ýazgysyna geçirýär. Bu duşuşyk barada W.Uspenskiý we W.Belýaýewiň «Türkmen sazy» kitabynda giňişleýin gürrüň berilýär.
1929-njy ýylda Nobat bagşy Aşgabada çagyrylyp, häzirki Mollanepes adyndaky Talyplar teatrynda işe başlapdyr. Teatrdaky işiniň daşyndan sazçylyk tehnikumynda ýaşlara öz sungatynyň inçe tärlerini öwredýär. Şeýle hem radioda çykyş edip öz sungatyna maýyl diňleýji köpçüliginiň örüsini giňeldýär.
Nobat bagşy 1935-nji ýylda Moskwa şäherinde geçirilen aýdym-saz ýazgysyna gatnaşanda, ýerine ýetiren aýdymdyr sazlaryny ýüpek kirişli dutarda çalypdyr. Şonda çalan «Zybagözel» sazynyň ýüpek kirişde çalnan asyl nusgasynyň ýazgysy biziň günlerimize çenli saklandy we ýüpek kirişde çalnan sazyň ýeketäk ýazgysydyr. Şeýle-de Nobat bagşy Moskwada «Owadan gelin», «Şirmaýy darak», «Amman-amman» ýaly aýdymlary gramplastinka üçin ýazga berýär. Bu aýdym-sazlar Nobat halypadan öz aýdym-sazyna uly hormat goýýan halkymyza miras galan ýazgylardyr.